Części mowy

Części mowy to klasyfikacja słów (word class) pod względem tego jaką pełnią funkcję. W języku angielskim wyróżniamy osiem następujących części mowy:

noun /naʊn/ rzeczownik
adjective /ˈædʒəktɪv/ przymiotnik
pronoun /ˈprəʊnaʊn/ zaimek
verb /vɜːb/ czasownik
adverb /ˈædvɜːb/ przysłówek
preposition /ˌprepəˈzɪʃən/ przyimek
conjunction /kənˈdʒʌŋkʃən/ spójnik
interjection /ˌɪntəˈdʒekʃən/ wykrzyknik

Często wyróżnia się jeszcze trzy inne części mowy:

article /ˈɑːtɪkəl/ przedimek (standardowo jest to podkategoria przymiotnika)
determiner /dɪˈtɜːmɪnə/ określnik (standardowo jest to podkategoria przymiotnika)
auxiliary verb /ɔːɡˌzɪljəri ˈvɜːb/ czasownik posiłkowy (standardowo jest to podkategoria czasownika)

Jakie funkcje pełnią części mowy?

Każda część mowy pełni określoną funkcję, dzięki której można łatwo rozpoznać jak klasyfikujemy dane słowo w kontekście. W poniższej tabeli każda część mowy została oznaczona innym kolorem.

Część mowy	Funkcja	Przykład
article (przedimek)	określa czy odnosimy się do jakiegoś konkretnego rzeczownika czy mówimy ogólnie	a/an (jakiś), the (ten)
determiner (określnik)	określa dokładnie rzeczownik lub rzeczowniki, przed którymi występuje	some (kilka, trochę), many (dużo), every (każdy)
adjective (przymiotnik)	opisuje rzeczownik lub zaimek	green (zielony), big (duży), happy (szczęśliwy)
noun (rzeczownik)	nazwy osób, zwierząt, rzeczy, miejsc, pojęć	Oliver, dog (pies), pencil (ołówek), sea (morze), love (miłość)
pronoun (zaimek)	zastępuje rzeczownik	she (ona), us (nas), everybody (każdy)
auxiliary verb (czasownik posiłkowy)	czasownik pomocniczy występujący w różnych konstrukcjach przed czasownikiem (nie tłumaczymy go na język polski), lub czasownik modalny	be/do/have, can (móc), must (musieć)
verb (czasownik)	czynność lub stan bycia	go (iść, jechać), swim (pływać), become (stawać się)
adverb (przysłówek)	opisuje czasownik, przymiotnik lub inny przysłówek	slowly (wolno), very (bardzo), rather (raczej)
preposition (przyimek)	opisuje zależność pomiędzy rzeczownikiem lub zaimkiem a inną częścią zdania	to (do), on (na), before (przed)
conjunction (spójnik)	łączy słowa, zwroty lub zdania	and (i, a), or (lub, albo), if (jeżeli/jeśli)
interjection (wykrzyknik)	słowo lub zwrot wykrzyknikowy, np. wyrażający emocje	Hello! (Cześć/Dzień dobry), OK! (Dobrze), Oh,… (O!, Och!, Ach!)

W języku angielkim jest wiele słów, które bez żadnego kontekstu nie można sklasyfikować do jednej kategorii. Dopiero użycie ich w zdaniu pozwala na określenie jaką są częścią mowy.

I have to work at weekends. (work = czasownik)
Muszę pracować w weekendy.
I have a lot of work to do. (work = rzeczownik)
Mam dużo pracy do zrobienia.

This well is very deep. (well = rzeczownik)
Ta studnia jest bardzo głęboka.
I don't feel very well today. (well (dosłownie znaczy zdrowy) = przymiotnik)
Nie czuję się dzisiaj za dobrze.
My exam went very well. (well = przysłówek)
Egzamin poszedł mi bardzo dobrze.
Well, we'll have to think about it. (well = wykrzyknik)
No cóż, będziemy musieli się nad tym zastanowić.

Często używane skróty

W słownikach często stosuje się skróty części mowy:

Skrót	Część mowy	Część mowy po polsku
art. / art	article	przedimek
det. / det	determiner	określnik
adj. / adj	adjective	przymiotnik
n. / n	noun	rzeczownik
pron. / pron	pronoun	zaimek
aux. / aux	auxiliary verb	czasownik posiłkowy
v. / v	verb	czasownik
adv. / adv	adverb	przysłówek
prep. / prep	preposition	przyimek
conj. / conj	conjunction	spójnik
inter. / inter	interjection	wykrzyknik

Zdania przykładowe

Teraz przyjrzyj się poniższym przykładom:

n. rzeczownik	v. czasownik	prep. przyimek	n. rzeczownik
Oliver	is	from	France.
Oliver	jest	z	Francji.

pron. zaimek	v. czasownik	prep. przyimek	n. rzeczownik	conj. spójnik	v. czasownik	prep. przyimek	art. przedimek	n. rzeczownik	prep. przyimek	art. przedimek	adj. przymiotnik	n. rzeczownik
He	lives	in	Paris	and	works	as	a	cook	in	an	Italian	restaurant.
(On)	mieszka	w	Paryżu	i	pracuje	jako	–	kucharz	we	–	włoskiej	restauracji.

pron. zaimek	v. czasownik	conj. spójnik	pron. zaimek	v. czasownik	adv. przysłówek	adj. przymiotnik	prep. przyimek	n. rzeczownik
Everyone	says	that	he	is	very	good	at	cooking.
Każdy	mówi,	że	(on)	jest	bardzo	dobry	w	gotowaniu.

inter. wykrzyknik	pron. zaimek	aux. czas. posiłkowy	v. czasownik	adv. przysłówek	adv. przysłówek	adv. przysłówek
Oh,	he	can	swim	very	well	too.
Och,	on	potrafi	pływać	bardzo	dobrze	też.

pron. zaimek	aux. czas. posiłkowy	v. czasownik	det. określnik	n. rzeczownik
He	has	won	several	medals.
On	–	wygrał	kilka	medali.

To teraz zdanie, w którym zostały użyte wszystkie jednaście części mowy.

inter. wykrzyknik	det. określnik	n. rzeczownik	conj. spójnik	pron. zaimek	aux. czas. posiłkowy	adv. przysłówek	v. czasownik	adv. przysłówek	prep. przyimek	adj. przymiotnik	n. rzeczownik	prep. przyimek	art. przedimek	adj. przymiotnik	n. rzeczownik
Oh,	my	friends	and	I	can	sometimes	borrow	more	than	two	books	from	the	local	library.
O,	moi	przyjaciele	i	ja	możemy	czasem	wypożyczyć	więcej	niż	dwie	książki	z	–	pobliskiej	biblioteki.

Ćwiczenie

Choose the correct part of speech of the underlined words in the following sentences.
W poniższych zdaniach wybierz odpowiednią część mowy dla podkreślonego wyrazu.

Her father is a doctor.
What do you think?
I have an idea.
Lily should see this film.
I'm waiting for them outside.
Wow! Look at that!
This bag is very heavy.
Gary sings very beautifully.
"Romeo and Juliet" was written by William Shakespeare.
After dinner we went back home.
There aren't any apples in the basket.

Więcej na temat części mowy